Tweemaal per maand brengt Lieke Hulshof verslag uit over haar belevenissen in India.
In het noorden van India, uitkijkend op de Himalayas, ligt het stadje Pauri tussen sparren en naaldbomen. Het is het oord waar Karan en Lieke hun project zijn gestart: Adara, een groei-leer-werk centrum voor de lokale gemeenschap en internationale bezoekers. Een plek voor uitwisseling, veerkracht, ontspanning, verbinding en ontwikkeling.
Vergroening
Het zijn de zomerdagen van bezige bijen in een berglandschap vol bloesembomen. De Himalayas zijn nauwelijks zichtbaar. Ze gaan schuil achter de wazigheid van warmte en verdamping in de lucht. Vlinders fladderen over het erf. Sinds we de muren om de tuin hebben opgebouwd en koeien niet meer komen grazen, groeien er bomen op ons erf waarvan we niet wisten dat ze er waren. Ze komen voort uit afgekapte stammen. De weerbaarheid van de natuur raakt me. Je kunt ze kappen, de bomen, maar hun levende netwerk van wortels blijft intact. Rustig aan groeien ze weer terug. Waar leven is, is leven. Je kunt het tegenhouden, maar alleen voor even.
Ik heb een tijdje gewerkt voor Justdiggit in Tanzania. Zij hebben samen met een lokale partner (LEAD Foundation) een programma opgezet rondom vergroening. Vergroening betekent: verdord land verrijken met groen, zoals bomen en grassen. Tanzania is één van de meest hartverwarmende, prachtigste landen die ik heb mogen bezoeken. De grootste uitdaging daar is wellicht dat mensen zich niet zo bewust zijn van hun eigen kracht. En van de kracht van het land. De komst van de Engelsen en Duitsers maakte het landbouwsysteem kaal en vlak. Bomen moesten plaatsmaken voor grote plantages. Een traditionele manier van leven, kennis en balans werd naar achteren geschoven. Tanzania heeft haar vrijheid terug, maar haar zelfvertrouwen en haar waardevolle kennis nog niet volledig hervonden. Kaal bleven de landen, dor en droog. Natuurlijk kwam dat door meer factoren zoals klimaatverandering. Waar water eens heel het jaar door de beddingen klaterde, is er nu slechts zand te vinden. Tomeloos stromende rivieren: zo wonderschoon, en niet vanzelfsprekend. We mogen koesteren en zorgvuldig zijn.
Inmiddels zijn er ruim 4 miljoen bomen hersteld in vier jaar tijd over een gebied groter dan Nederland. LEAD Foundation, bestaande uit Tanzanianen, is zelf de initator geweest om deze techniek van boombehoud (Farmer Managed Natural Regeneration) op zich te nemen. Hierbij worden afgekapte bomen beschermd en gesnoeid zodat ze weer hergroeien tot volledige bomen. Het is een goedkope en snelle methode, want je hoeft geen bomen te planten en de boom kan groeien vanuit een bestaand wortelnetwerk. Zo wordt het (regionaal) klimaat positief veranderd. Maar even belangrijk: het is een middel om boeren te laten herinneren dat ze de kracht in eigen hand hebben. Dat ze zelf een verschil kunnen maken op hun land en een actieve rol kunnen spelen in het zorgen voor gezond landschap en klimaat. Op hun eigen manier, één die past bij hen en bij het land. En misschien, wie weet, is het een eerste toereiking om te verbinden met een wijsheid die eerder zo aanwezig was. Waar oud opnieuw tot bloei komt, in bomen en in mensen. Op een manier die past bij onze tijd. Waar mensen de signalen van natuur weer weten te beluisteren. Waar balans hersteld wordt tussen mens en natuur, tussen bladeren en water, tussen zon en aarde. Waar bomen en regen samen fluisteren. Ja, dat is mijn visie, mijn hoop, mijn droom. Als je op zoek bent naar positiviteit en goed nieuws, zoek Justdiggit op, en zie wat ze nog meer doen voor onze planeet.
Hier vind je alle andere columns over de belevenissen van Lieke in India
