Met een Prinses Beatrix-lezing en de aanwezigheid van het voormalige staatshoofd staat Nederland op 3 juni stil bij een markant feit in de Europese geschiedenis: het 30-jarig bestaan van het Verdrag van Maastricht, waarbij de in 1957 gestichte Europese Gemeenschap werd omgevormd tot een politieke en monetaire unie, de Europese Unie (EU).
De lezing maakt deel uit van een reeks evenementen om de 30ste verjaardag van het Verdrag van Maastricht te vieren. Organisator Studio Europa Maastricht lanceerde in samenwerking met de Universiteit Maastricht, de provincie Limburg en de gemeente Maastricht het initiatief ter ere van de betrokkenheid van Prinses Beatrix bij het Europese integratieproces.
De lezing wordt verzorgd door Élisabeth Guigou (1946). Zij was als Franse minister van Europese Zaken nauw betrokken bij de onderhandelingen die leidden tot het Verdrag van Maastricht. Op dat moment adviseerde ze ook president François Mitterrand over de positionering van Frankrijk in Europa. De lezing gaat onder meer in op de erfenis van het Verdrag van Maastricht en de stappen die nodig zijn om de huidige uitdagingen aan te gaan door middel van Europese samenwerking.
Koningin Beatrix en het Verdrag van Maastricht
Op 9 december 1991, de eerste dag van de tweedaagse Eurotop in Maastricht, ontving de toenmalige koningin Beatrix de Europese regeringsleiders tijdens een lunch in Château Neercanne. Koningin Beatrix liet tijdens een korte toespraak weten dat ze graag persoonlijk wil bijdragen aan het succes van de Eurotop door te verklaren dat ze bereid is haar hoofd op de Nederlandse gulden op te offeren voor een gemeenschappelijke Europese munt.
Europees antwoord op het einde van de Koude Oorlog
Het Verdrag van Maastricht, formeel ondertekend in de Limburgse hoofdstad op 7 februari 1992, was het Europese antwoord op het einde van de Koude Oorlog en de eenwording van Duitsland na de val van de Berlijnse Muur in 1989. Het is een van de belangrijkste verdragen in de recente Europese geschiedenis. Samen met de Verdragen van Rome vormt het Verdrag van Maastricht de juridische basis van de EU. Met dit verdrag werd de Europese Unie opgericht en werd de basis gelegd voor de invoering van de euro.
Door dit verdrag behoorden ook andere terreinen dan economische aangelegenheden en kernenergie tot het gemeenschappelijke Europese beleid. De bestaande EG-Verdragen werden uitgebreid met bepalingen over buitenlands en veiligheidsbeleid, sociaal beleid en onderdelen van de beleidsterreinen van justitie en binnenlandse zaken.
Speciale zilveren en gouden herdenkingsmunt
Bij de Koninklijke Nederlandse Munt (KNM) in Utrecht is een gouden en een zilveren munt ter ere van het 30-jarig bestaan van het Verdrag van Maastricht geslagen. Met de herdenkingsmunt kan de consument in Nederland gewoon betalen. Of dat ook gebeurt, is hoogst twijfelachtig. De nominale waarde (het bedrag waarvoor je er iets van zou kunnen kopen) is 5 euro voor het zilveren exemplaar en tien euro voor het gouden exemplaar, maar deze herdenkingsmunten zijn voor de verzamelaar te koop voor respectievelijk 49,95 en 469 euro.
