Ze zijn er al wat langer, ook in Noord-Brabant: verkeerslichten die bussen voorrang geven op het andere verkeer, zodat ze geen vertraging oplopen. Dankzij nóg slimmere verkeerslichten kunnen ook ambulances, politie en brandweer sneller en makkelijker voorrang krijgen. Helmond en ’s-Hertogenbosch lopen in Noord-Brabant voorop. “Ons doel blijft dat hulpdiensten kunnen doorrijden en nooit meer hoeven te stoppen”, vertelt Dennis Huijbers, themabeheerder Intelligente Verkeersregelinstallaties bij de provincie Noord-Brabant. Maar daarnaast zorgen de intelligente verkeerslichten voor nóg een groot voordeel: ze dragen bij aan meer verkeersveiligheid, een verbetering van de doorstroming, minder uitstoot en minder brandstofverbruik.
In heel Nederland staan ongeveer 6.000 verkeerslichten, waarvan er inmiddels zo´n 1050 intelligent zijn gemaakt. Bijna 50 daarvan staan in Helmond, ’s-Hertogenbosch telt er 36 en de provincie heeft er zelf ook zo’n 30 in beheer. Die slimme verkeerslichten kunnen vanuit de cloud worden aangestuurd. En ze kunnen communiceren met weggebruikers via elektronische kastjes langs of boven de weg of via apps. Daardoor kunnen bepaalde doelgroepen eerder of langer groen licht krijgen. Bijvoorbeeld openbaar vervoer, fietsers of vrachtverkeer. Maar die intelligente verkeerslichten kunnen ook voorrang geven aan nood- en hulpdiensten met sirene en zwaailicht. Aan ambulances, politie en brandweer. Niet onbelangrijk dus.
Let op: er komt een zwaailicht aan!
In Helmond en ’s-Hertogenbosch zijn ze er al ver mee. “We hebben in Helmond de Automotive Campus, dat is al een jaar of tien een proeftuin voor dit soort innovaties”, vertelt Tamara Goldsteen, programmamanager mobiliteit bij de gemeente Helmond. Ook ’s-Hertogenbosch heeft een scherp oog voor nieuwe verkeerstechnologie. Voor verkeersregelspecialist Eric Greweldinger van de gemeente is het simpel: “Alles wat de verkeersveiligheid verhoogt of onnodig wachten voorkomt, is voor onze weggebruikers interessant.”
Eric: “Het idee van groen licht voor hulpdiensten is op zich niet nieuw. Maar die intelligente verkeerslichten rekken de mogelijkheden nog eens flink op.” Een belangrijk voordeel van het nieuwe systeem is bijvoorbeeld dat het langer van tevoren ‘weet’ dat er ‘een zwaailicht’ aan komt. Het systeem kan dan al aan de slag: een rij wachtende automobilisten wegwerken bijvoorbeeld, zodat de hulpdienst echt een vrije doorgang heeft. Verder kunnen die intelligente verkeerslichten ervoor zorgen dat andere weggebruikers in de buurt worden geïnformeerd: let op, er komt een hulpdienst aan en hij komt van die kant.
Tamara: “In Nederland vinden nog steeds ongevallen plaats met hulpdiensten die noodgedwongen door rood rijden. Als we dat met intelligente verkeerslichten kunnen verminderen of voorkomen en het andere verkeer ook nog eens gericht kunnen informeren, komt dat de veiligheid alleen maar ten goede.”
“De mensen op de ambulance zijn alleen maar enthousiast”.
In ’s-Hertogenbosch zijn ze al zo ver dat al die 36 intelligente verkeerslichten voorrang kunnen geven aan ambulances met licht en sirene. Eric: “Voordat we met deze proef begonnen, kreeg alleen het openbaar vervoer voorrang bij verkeerslichten. De buschauffeurs hebben we daar expliciet op moeten wijzen: let op, jouw groen kan vanaf nu overruled worden.”
Ambulancezorg Nederland heeft overigens aangegeven dat volgend jaar alle ambulances technisch klaar zijn om dit mogelijk te maken.
De nood- en hulpdiensten is een van de doelgroepen, maar ook zwaar vrachtverkeer, fietsers, openbaar vervoer en weginspecteurs kunnen op een vergelijkbare manier voorrang krijgen. Elke wegbeheerder kan hierin zijn keuzes maken. Dat gebeurt in samenwerking met het landelijke programma s, zoals Talking Traffic, dat verantwoordelijk is voor de landelijke uitrol van Intelligente Verkeersregelinstallaties.
Vraag is natuurlijk wat tot nu toe de resultaten zijn van de pilots in Helmond en ’s-Hertogenbosch. Tamara: “Het systeem werkt. In Helmond kan de hulpdienst die voorrang krijgt, in 9 van de 10 gevallen doorrijden.”
’s-Hertogenbosch beschikt nog niet over de cijfers, maar de ervaringen zijn er net zo positief. “De mensen op de ambulance zijn alleen maar enthousiast”, aldus Eric.
Vrachtwagens communiceren met verkeerslichten
De provincie gaat ook mee met deze ontwikkelingen. Alle nieuwe verkeerslichten, die worden geplaatst zijn intelligente verkeerslichten. Zo hebben de vrachtwagens op de N279 bij Veghel al een streepje voor en is het de bedoeling ze rijdend te houden om brandstof en uitstoot te besparen. Via apparatuur in de vrachtwagen of via de app communiceren die vrachtwagens met de verkeerslichten en sturen ze een verzoek tot voorrang. Het verkeerslicht bepaalt dan of dit past bij de verkeerssituatie en geeft bij ‘ja’ een oké terug en houdt of zet het licht op groen. Zo weet de chauffeur dat hij niet hoeft te stoppen.
Provincie-ambtenaar Dennis Huijbers: “Iedere weggebruiker (ook automobilisten dus) kan nu al gebruik maken van deze intelligente verkeerslichten. Als je naar het verkeerslicht toe rijdt en je hebt een app zoals ‘Flitsmeister’ of ‘Onderweg’, krijg je hierin al real-time ‘de kleur van het slimme verkeerslicht’ te zien, en dat in heel Nederland. Daar komt binnenkort bij dat je kunt zien hoe lang je nog moet wachten voor een rood licht, of hoelang het nog groen is. Dit zijn nog maar de eerste concrete stappen in de nieuwe wereld van interactieve mobiliteit.”
