In het ziekenhuis kom je het liefst zo min mogelijk en als je ziek bent, voelt dat het fijnste thuis met je naasten om je heen. Onderzoek toont bovendien aan dat je thuis sneller herstelt en dat meer inzicht in je ziekteverloop een positief effect heeft op het leven met een chronische ziekte. Thuis ziekenhuiszorg ontvangen heeft een enorme vlucht genomen met de thuismonitoring van patiënten sinds de Covid-19-pandemie.
Het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) in de Noord-Brabantse provinciehoofdstad ’s-Hertogenbosch startte in 2018 met thuismonitoring van patiënten met hartfalen en longziekten. De artsen hadden toen al het idee dat thuismonitoring de eigen regie van patiënten vergroot. Mede door intensieve samenwerking in het zorgnetwerk, kon het ziekenhuis snel inspelen op de groeiende vraag. Inmiddels bestaat het Monitoringscentrum van het JBZ een jaar en heeft het zorg geboden aan meer dan 1000 patiënten en groeit het aantal nog dagelijks. Thuis smaakt de koffie toch beter dan in het ziekenhuis!
Op dit moment lopen in het JBZ-thuismonitoringprogramma’s voor patiënten met Covid, atriumfibrilleren, hartfalen, instabiele luchtklachten, hartrevalidatie, hypertensie, zwangerschapshypertensie, zwangerschapsdiabetes en chronische darmontsteking. Daarnaast zijn er nog verschillende andere programma’s in ontwikkeling.
Een andere manier van persoonlijke zorg
Het Monitoringscentrum bestaat uit een team van ervaren verpleegkundigen dat dagelijks in contact staat met meer dan 450 patiënten. Daarnaast werkt nog een enthousiaste groep geneeskundestudenten die de verpleegkundigen ondersteunt in met name de Covid Thuis zorg. Patiënten meten thuis zelf hun waarden en vullen een vragenlijst in via een app. Wanneer waarden afwijken of er vragen zijn, worden patiënten door de verpleegkundigen benaderd. 80% van de meldingen kunnen verpleegkundigen zelfstandig behandelen; 20% van de meldingen zijn afwijkend en komen bij de huisarts in het geval van Covid of de verpleegkundig of medisch specialist terecht.
Patiënt de eigen regie geven
Janet van Kuilenburg, cardioloog en medisch manager van het Monitoringscentrum: “Voor een chronische patiënt is het heel belangrijk om te proberen een opname in het ziekenhuis te voorkomen. Voor veel aandoeningen geldt dat na een opname nooit meer het niveau van functioneren van vóór de opname bereikt wordt. In feite proberen we patiënten inzicht te geven in hun ziekte, waardoor ze weer meer eigen regie kunnen nemen en sneller doorhebben als het minder goed gaat. Toen corona kwam, beseften we dat we deze groepen patiënten heel goed in het oog moesten houden, want juist deze mensen kwamen niet naar het ziekenhuis omdat zij niet durfden of wij het te riskant vonden. Daardoor heeft deze ontwikkeling zeker een hogere vlucht genomen.”
Marco van Geffen, manager van het Monitoringscentrum: “Eigenlijk is het meer thuisbegeleiding. Het is geen verzameling van grote beeldschermen waar mensen alleen maar kijken naar de getallen. Het is echt zorg op individueel niveau. Zorg die bij je past. Verpleegkundigen zijn bekend met de patiënt, ze hebben elkaar al vaker gesproken en hebben de persoonlijke situatie van een patiënt goed in beeld. De behandelend arts blijft altijd betrokken. Dat schept vertrouwen.”
“Het is de juiste zorg op de juiste plaats door de juiste professional.”
Janet: “Het is de juiste zorg op de juiste plaats, door de juiste professional. Door thuismonitoring wordt zorg, die voorheen in het ziekenhuis geleverd werd, verplaatst naar huis. Mensen hoeven niet naar de polikliniek te komen voor een simpele controle. Daarnaast hebben we veel meer metingen en daarmee een betrouwbaar beeld hoe het echt met iemand gaat. Het gebruik van de app is heel eenvoudig, ook voor oudere mensen. We zijn destijds gestart met een pilot met oudere patiënten om te zien of dit heel haalbaar zou zijn, want bijvoorbeeld een hartfalenpatiënt is gemiddeld genomen wat ouder. Maar dat gaat gewoon erg goed.”
Al 3300 ligdagen in één jaar uitgespaard
Marco: “Patiënten geven aan dat ze blij zijn met het ontvangen van deze manier van zorg en vinden het fijn dat ze goed in de gaten gehouden worden en er korte lijntjes zijn met hun zorgverleners. Zij vragen er tegenwoordig zelfs zelf om. Ook de cijfers onderstrepen het succes. Op dit moment zijn er al 400 patiënten met Covid thuis begeleid, samen met de huisartsen in onze regio. Dit heeft afgelopen jaar al 3300 ligdagen voor patiënten met Covid uitgespaard omdat zij met zuurstof eerder naar huis konden. Deze besparing levert niet alleen ruimte voor de Covidzorg, maar ook voor patiënten die geen Covid hebben maar wel ziekenhuiszorg nodig hebben. In de grootste golf van Corona waren er zelfs meer mensen met Covid thuis dan in het ziekenhuis. Een win-win situatie voor patiënten en zorgverleners. Voor patiënten met hartfalen blijkt dat in vergelijking met 2018 er 64% minder opnamen zijn geweest bij degenen die met thuismonitoring begeleid werden. Bij de patiënten, die wel opgenomen moesten worden, was deze opname 40% korter dan bij patiënten die geen thuisbegeleiding hadden. Het is bovendien fijn om te zien dat deze resultaten ook gezien worden in het land. Ons Monitoringscentrum is genomineerd voor de STZ-innovatie award (*). Ook de Inspectie van Gezondheidszorg en Jeugd is tevreden. De inspectie constateert dat het ziekenhuis op de getoetste onderdelen in ruime mate voldoet aan de voorwaarden voor goede zorg betreffende thuismonitoring van volwassenen thuis.”
“Zorg die bij je past, gewoon omdat jij ertoe doet.”
Marco: “We denken ook na over de mogelijkheden voor palliatieve zorg, waarbij het netwerk rondom een patiënt heel belangrijk is, zoals thuiszorg en mantelzorg. En ook met sociaal-maatschappelijk werk zoeken we de samenwerking op het gebied van sociale ondersteuning. Uiteindelijk heeft de patiënt er heel veel baat bij als we allemaal in dat netwerk rondom de patiënt samenwerken en dezelfde informatie gebruiken. Dat komt ten goede van het gezondheidswelzijn van de patiënt, en dat is waar het ons om gaat. Zorg die bij je past, gewoon omdat jij ertoe doet.”
(*)
De Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ) is de vereniging van topklinische ziekenhuizen die samen werken aan betere patiëntenzorg. STZ-ziekenhuizen onderscheiden zich door steeds de voorhoedepositie te kiezen met patiëntgerichte topklinische zorg, opleiding en wetenschappelijk onderzoek.
De finale van de STZ-innovatiechallenge 2021, waarvoor het Monitoringscentrum van het Jeroen Bosch Ziekenhuis is genomineerd, en die gepland stond voor 2 december jl., is uitgesteld tot een nader te bepalen moment in 2022. STZ achthet niet opportuun om tegen de achtergrond van de enorme inspanning die de coronapandemie van haar leden vraagt het evenement door te laten gaan.
