Met het toekennen van de Brabantse Stijlprijs schenkt het provinciebestuur van Noord-Brabant aandacht aan de manier waarop Brabanders samenwerken aan een mooie en fijne leefomgeving. Voor deze derde editie zocht de provincie naar vormen van wonen die net even anders zijn en koos daarvoor het thema ‘een thuis voor iedereen.’ De winnaar van 2021 is geworden de wijk Kloostervelden in Sterksel. Sterksel is een van de kernen van de gemeente Heeze-Leende (ten zuiden van Eindhoven) en telt bijna 1800 inwoners. De wijk Kloostervelden ligt op het voormalige instellingsterrein Providentia en is omgevormd tot een gevarieerde woonomgeving, waar mensen met en zonder beperking samen leven, wonen en zorgen. De woonwijk heeft allerlei voorzieningen, zoals een moestuin, een wijkboerderij, een natuurpad, een kunstroute en een bloementuin.
Uit 30 inzendingen zijn 5 finalisten gekozen. Naast winnaar Kloostervelden in Sterksel waren dat Gezinshuis El Noor in Breda, De Lindehoeve in Tilburg, het NRE-terrein in Eindhoven en Bewust Wonen Werken Boschveld in ‘s-Hertogenbosch. De jury oordeelde dat de wijk Kloostervelden het meest paste bij het gekozen thema ‘een thuis voor iedereen’ en sprak haar waardering uit ‘voor de innovatieve wijze waarop met behoud van erfgoed de maatschappij naar binnen is gehaald en hoe bewoners met elkaar en het dorp in contact zijn gebracht.’ De jury roemde met name de kracht van samenwerking en volhoudendheid bij het project door alle betrokken partijen.
Beschermde woonomgeving voor epilepsiepatiënten
Providentia is van oudsher een instellingsterrein waar voor epilepsiepatiënten in verschillende woongroepen een beschermde woonomgeving gecreëerd werd. Door de grootte van het complex en de aanwezigheid van voorzieningen als een boerderij, kapel en een winkel leek Providentia op een klein dorp. Providentia begon als een verpleeghuis voor mensen met epilepsie. Door fusie werd het een onderdeel van de instelling Kempenhaeghe en kwam in de jaren zeventig de nadruk te liggen op wonen, terwijl Kempenhaeghe uitgroeide tot een behandel- en onderzoekscentrum.
Op deze manier worden ontmoetingen optimaal gefaciliteerd.
In de afgelopen jaren is het voormalige instellingsterrein getransformeerd tot een wijk waar 176 mensen met een ernstige beperking samen met 450 nieuwe bewoners een open, inclusieve gemeenschap vormen. Rondom het oude kloostergebouw zijn (zorg)woningen gebouwd, zijn dagbesteding, horeca en recreatie geïntegreerd en zijn wandel- en fietspaden aangelegd. Het proces van ‘omgekeerde integratie’ is vormgegeven in deze nieuwe wijk, waar kleine dingen ertoe doen. De cliënten van Kempenhaeghe zien kinderen in de wijk spelen of buren hun hond uitlaten. Iedereen is welkom in het restaurant, de wijkboerderij, speeltuin en ook de beleefroute is een absolute aanrader. Op deze manier worden ontmoetingen optimaal gefaciliteerd.
“Doorzettingsvermogen, de kracht van samenwerken, innovatie, lef, passie en ontwerpkracht: er is één project waarin dit volgens de jury optimaal samenkomt”, aldus provinciebestuurder gedeputeerde Eric Ronnes over de winnaar. “Een project met oog voor zowel de grote ruimtelijke samenhang als voor het kleinste detail. Waar gedreven mensen elkaar jarenlang hebben vastgehouden om het samen voor elkaar te krijgen. Waar vanuit waarden van het verleden een nieuwe woongemeenschap is ontstaan, een écht thuis voor iedereen.”
“Een inclusieve samenleving waarin mensen er echt zijn voor elkaar”
Ook de directeur van Centrum voor Epilepsiewoonzorg Kempenhaeghe, Antwan van Ooijen, sprak lovende woorden: “De integratie in de wijk is goed gelukt door met elkaar een levendige omgeving te realiseren voor zowel de oorspronkelijke Kempenhaeghe-bewoners als de nieuwe buren. Saamhorigheid, verbinding en inclusiviteit zijn hierin belangrijke pijlers. Als Centrum voor Epilepsiewoonzorg zijn we een van de hoofdbewoners van deze prachtige wijk. We zien hier een inclusieve samenleving waarin mensen er echt zijn voor elkaar. Samen zetten we ons in voor een thuis voor iedereen.”
“Het zijn de mensen die het doen en ook het verschil maken
Er is één project dat de jury bijzonder heeft geraakt als het gaat om ‘een thuis voor iedereen’ vanwege de medemenselijkheid die het uitstraalt. Dat is Gezinshuis El Noor in Breda van de familie Yaqini. De familie Yaqini woont in El Noor samen met negen pleegkinderen en mocht daarvoor twee huurhuizen in de wijk Biesdonk samenvoegen tot een woning. De jury van de Stijlprijs was bijzonder geraakt door dit initiatief en gaf het daarom een eervolle vermelding. Het publiek stemde hiermee met een overgrote meerderheid in; bijna driekwart van de stemmen ging naar het Bredase gezinshuis dat daarmee de publieksprijs won. Gedeputeerde Ronnes: “De jury was persoonlijk geraakt door dit project. Het zijn de mensen die het doen die ook het verschil maken.”
