Jaarlijks worden in België zo’n 870 gevallen van eierstokkanker gemeld. De meesten worden behandeld met chirurgische ingrepen en/of chemotherapie. Een moleculaire behandeling of immuuntherapie zijn al verschillende jaren pistes die worden onderzocht maar voorlopig zonder grote doorbraak. De nieuwe test, ontwikkeld door het team van professor Abhishek D. Garg, in samenwerking met de groep van professor An Coosemans, brengt hierin misschien verandering. Met de zogenaamde ‘sFIS assay’ wordt gekeken naar enkele belangrijke biomerkers die indicatief zijn voor de overlevingskansen en doeltreffendheid van de behandeling van eierstokkanker. Op die manier kan een patiënt doelgericht opgevolgd worden en de gepaste specifieke (immuun)therapie krijgen.
Immuuntherapie is een verzamelnaam voor behandelingen die het afweersysteem van de patiënt aanmoedigen om kankercellen aan te vallen en wordt veel onderzocht als alternatieve of gecombineerde methode voor chemotherapie. Voor de behandeling van eierstokkanker werden al verschillende immuuntherapieën onderzocht maar voorlopig zonder resultaat. Enerzijds omwille van het resistente karakter van tumorcellen bij eierstokkanker, anderzijds door de hoge diversiteit tussen patiënten waardoor niet elke behandeling voor iedereen werkt. Het gebruik van kwalitatieve biomerkers – die patiënten classificeren waardoor ze aangepaste zorg kunnen krijgen – zou mogelijks de sleutel tot succes kunnen zijn.
Kwalitatief versus kwantitatief
De meeste biomerkers worden gekozen omdat ze in grote hoeveelheid aanwezig zijn in de omgeving van de tumor. “Nochtans hoeft dit niet per se te betekenen dat ze een belangrijke biologische functie vervullen”, aldus professor Garg. “Ons team ging op zoek naar gepersonaliseerde dynamische biomerkers die bepalend zijn voor de overlevingskansen van patiënten. Een strategie die nu voor het eerst toegepast zal worden bij eierstokkanker maar eventueel ook gebruikt kan worden bij andere types kanker.”
Het antwoord in je eigen bloed
“Op basis van de resultaten van de assay, kunnen we artsen bijstaan in het opstellen van een opvolgings- en behandelingsplan, specifiek voor elke groep patiënten”, zegt doctorandus Jenny Sprooten. De test maakt gebruik van het serum, het vloeibare deel van je bloed dat niet meer kan stollen. Dit wordt van elke patiënt toegevoegd aan cellen in het lab. “Omdat elke tumor zijn eigen ‘vingerafdruk’ nalaat in het serum, zullen de cellen anders reageren.” Professor Coosemans vult aan: “Op basis hiervan kunnen we de prognose inschatten en adviseren wat de meest geschikte behandeling is voor die specifieke patiënt.”
Klinische studies
Na twee klinische studies bij patiënten met eierstokkanker zijn ook de eerste studies op andere kankers gepland in UZ Leuven. Binnenkort zullen de studies uitgebreid worden voor verdere valorisatie en validatie van de assay. Als alles goed gaat, zal de test over 3 tot 5 jaar kunnen toegepast worden.
