Al enkele jaren helpt Hein Fleuren, hoogleraar ‘Toepassingen Data Science’ aan Tilburg University met zijn studenten het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties bij het optimaliseren van de ‘supply chain’ (integraal ketenbeheer) in crisissituaties. Dit doet hij met behulp van data analytics in een wiskundig model ‘Optimus’, dat de beste manier berekent om voedselhulp te organiseren voor een specifiek land of regio. Het is een innovatieve oplossing, die nu door het World Food Programme (WFP) wordt gebruikt in landen zoals Jemen, Syrië, en Zuid-Soedan.
Onlangs won het Wereldvoedselprogramma van de VN met de inbreng van het Tilburgse wiskundig rekenmodel de internationale Franz Edelman Award. Dit is de meest prestigieuze prijs ter wereld op het gebied van toepassen van analytics, waarbij niet alleen naar vernieuwing wordt gekeken, maar vooral naar de impact.
Voor de toekenning van deze award waren zes finalisten geselecteerd. In alle jaren dat de prijs is uitgereikt, is er maar één instituut dat de prijs meer dan één keer won, en dat is, met maar liefst drie keer, Tilburg University. Het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties ontving in 2020 de Nobelprijs voor de Vrede.
‘Bytes for bites.’
Het hongerprobleem in de wereld is nog steeds groot. Vandaag de dag gaan volgens de Verenigde Naties maar liefst 690 miljoen mensen met honger naar bed. Elke tien seconden sterft ergens in de wereld een kind als gevolg van honger en ondervoeding. Het ‘Zero Hunger Lab’ van Tilburg University helpt met wiskunde wereldwijde voedselzekerheid te realiseren. Op de Tilburgse universiteit noemen ze dat ‘bytes for bites.’
Dankzij het Tilburgse wiskundig rekenmodel kunnen meer mensen gevoed worden met hetzelfde hulpbudget, in sommige gevallen zijn dat wel 15% tot 20% méér mensen. De besparingen bedragen zo’n 150 miljoen dollar. Daarmee kunnen twee miljoen mensen een heel jaar lang gevoed worden. Dankzij het gebruik van ‘Optimus’ konden de operationele kosten in Irak met 12% gereduceerd worden zonder de voedingswaarde voor de begunstigden te verminderen. Het WFP wil het rekenmodel de komende jaren in haar gehele werkgebied toepassen. De impact van deze methode is namelijk groot: hoe beter de voedselhulp wordt georganiseerd, hoe meer mensen gevoed kunnen worden met het beperkte budget dat beschikbaar is.
Die impact en de interesse vanuit de internationale gemeenschap (overheden, non profit organisaties, onderzoeksinstituten en het WFP) leidde bij Tilburg University in 2018 tot het idee om het zogenaamde ‘Zero Hunger Lab’ op te richten.
Het Zero Hunger Lab werkt binnen Tilburg University zelfstandig aan oplossingen voor het wereldhongerprobleem. De onderzoekers doen dat onder leiding van een eigen team, dat wordt ondersteund door Tilburg School of Economics and Management (TiSEM) en wordt gevoed en gecontroleerd door de Science en Strategy Council.
Mensen onafhankelijk maken van voedselhulp
Het Tilburgse lab draagt met data science ook bij aan het realiseren van de Sustainable Development Goal-2 afspraken van de Verenigde Naties. Hiervoor werkt het lab samen met hulporganisaties, ontwikkelingsorganisaties, bedrijven, overheid en kennisinstellingen die zich ook inzetten voor een wereld zonder honger.
De missie van het lab is mensen onafhankelijk te maken van voedselhulp zodat ze zelf kunnen zorgen voor duurzame voedselzekerheid. Dat doet het overigens niet alleen in Afrika, Azië en het Midden-Oosten, maar ook in Nederland waar meer dan 150.000 mensen voor hun ‘dagelijks brood’ afhankelijk zijn van de Voedselbanken.
De oplossing van het voedselprobleem ligt in samenwerking
De oplossing van het voedselprobleem ligt in samenwerking. Zero Hunger Lab: “Onze voedselsystemen moeten fundamenteel worden herzien het komende decennium. Natuurlijk om mensen in nood beter te kunnen helpen. Maar ook om in 2050 meer dan 10 miljard mensen drie gezonde maaltijden per dag te kunnen bieden en tegelijkertijd veel beter te zorgen voor onze planeet.”
Zero Hunger Lab maakt deel uit van het IMPACT-programma van Tilburg University, dat wetenschappers verbindt met maatschappelijke partners om samen impact te realiseren.
“Hoe mooi is het om met mijn vak iets te kunnen doen voor de mensheid.”
Binnen het Zero Hunger Lab zijn diverse medewerkers en onderdelen van Tilburg University actief. Perry Heijne is medeoprichter van het Zero Hunger Lab. Als voormalig CEO van CARE Nederland en CARE International werkte hij aan humanitaire innovatie en het behalen van de 17 UN Sustainable Development Goals. CARE helpt mensen in nood, oorlog en armoede.
Buitenpromovendus Koen Peters ontwikkelde ‘Optimus’ en werkt nu als medewerker bij het Wereldvoedselprogramma in Rome.
Hoogleraar Hein Fleuren maakt zich al jaren hard voor de inzet van supply chain optimalisatie modellen bij humanitaire organisaties en is medeoprichter van het Zero Hunger Lab. Hoogleraar Fleuren: “Iedereen kent de foto’s van verhongerende kinderen. Bij het Wereldvoedselprogramma in Rome hangen ze aan de muur. Als hobby fotograaf raken deze foto’s mij, in het bijzonder eentje van een Jezidisch meisje in Syrië. Ik kan haar persoonlijk niet helpen, maar via supply chain optimalisatie wel vele kinderen zoals zij. Ik heb met mijn werk voor commerciële bedrijven al veel geld bespaard. Hoe mooi is het om met mijn eigen vak, iets te kunnen doen voor de mensheid.”
