‘Onderwijs en onderzoek zijn fundamentele investeringen in een betere toekomst. Kennis brengt onze maatschappij verder en resulteert in bredere welvaart. Daarom vinden we het belangrijk deze kennis meer te benutten bij de totstandkoming van het overheidsbeleid. Of beter nog, het als uitgangspunt te nemen. Laten we met elkaar de echte grote vraagstukken niet uit de weg gaan en verder kijken dan één regeringstermijn. Wij gaan daarbij helpen.’
‘Wij’ zijn hier studentminister-President en zijn ministers van het Eerste Nederlandse Studentenkabinet. En de wijze woorden hierboven zijn van studentminister-President Timo Metz, die Technische Bedrijfskunde studeert in Enschede. Daarmee opent hij het regeerakkoord dat ‘zijn’ medestudenten-ministers hebben opgesteld en aangeboden aan de ‘echte’ minister van Onderwijs in Nederland, Ingrid van Engelshoven.
“Wij willen wegblijven van de daadwerkelijke politiek.”
Het regeerakkoord van de studenten is geen akkoord voor vier jaar, maar een plan voor de lange termijn, gebaseerd op de wetenschap. De veertien universiteiten van Nederland presenteren hiermee – vlak na de verkiezingen en midden in de formatie – een alternatief regeerakkoord. Veertien studenten van veertien universiteiten vertegenwoordigen elk een eigen ministerspost met een passend plan voor de toekomst van Nederland.
Het regeerakkoord van het studentenkabinet wijkt enigszins af van een politiek akkoord. “We hebben bijvoorbeeld geen ministerie van Financiën. We willen wegblijven van de daadwerkelijke politiek. We willen puur vanuit de wetenschap naar de lange termijn kijken”, zegt Metz.
Formeel hebben de studentenministers dan ook niets te maken met politieke partijen en horen ze ook niet bij een studentenvakbond of een medezeggenschapsraad. De minister van Landbouw studeert aan de Landbouwuniversiteit in Wageningen en de minister van Nieuwe Deltawerken komt voort uit de Technische Universiteit Delft.
De ministersposten laten zien dat het studentenkabinet met een frisse blik naar de toekomst kijkt. Zo introduceren ze onder meer een minister van Data & Privacy, Gezond Leven, Innovatie, de Nieuwe Datawerken, Inclusieve, Duurzame Economie en LOVE (Landbouw, Omgeving, Voedsel en Energie).
De studenten waren vrij te schrijven wat ze wilden. De enige voorwaarde was dat de ‘ministers’ verder moesten kijken dan hun eigen mening en naar wetenschappelijke literatuur moesten verwijzen. Geen populisme, geen opinies, maar een gedegen verhaal op basis van kennis.
“Universiteiten zijn een bron van wijsheid, kennis en innovaties.”
Het studentenkabinet wil onderwijs en wetenschap meer betrekken bij belangrijke beslissingen. “Wij vertegenwoordigen een nieuwe generatie die vooruitkijkt en echte stappen gaat zetten. Met de kennis van universiteiten gespecialiseerd in recht, gezondheid, techniek, ecologie en economie beschikken we over de juiste mensen om sterk beleid te maken, beleid dat klaar is voor de toekomst”, zegt studentminister-President Metz.
Het kabinetsbeleid van de studenten is opgedeeld in 14 thema’s met elk hun eigen minister en programma. Of het nu innovatie, landbouw, de rechtsstaat of de gezondheidszorg betreft: wetenschap is essentieel om het juiste beleid te bepalen.
Metz noemt het regeerakkoord “een uitgestoken hand richting het nieuwe kabinet.” Hij wil dat niet óver studenten wordt gesproken, maar mét studenten. Universiteiten zijn een bron van wijsheid, kennis en innovaties, stelt hij, die kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van een hernieuwd Nederland. De juiste keuzes nu zorgen voor winst op lange termijn. “Laat ons meedenken in het oplossen van de problemen waar wij last van kunnen krijgen. Wij kiezen geen kleur en geen partij, wij kiezen voor de toekomst van Nederland.”
‘Challenge-Based Learning’ moet binnen het hele hoger onderwijs uitgerold worden
Ook de twee Noord-Brabantse universiteiten, de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) en Tilburg University hebben bewindslieden in het kabinet afgevaardigd. De Eindhovense masterstudent Chemical Engineering, Dirk van Meer, heeft in het studentenkabinet de post Innovatie toegewezen gekregen en Tilburg University schoof Nikki Snels naar voren als minister van Werkgelegenheid. Zij studeert Labour Law & Employment en is afgestudeerd in Rechtsgeleerdheid.
Dirk van Meer was binnen de TU/e actief bij de studententeams Solid en Core en is momenteel CEO van startup Core Chemistry. In het studentenblad ‘Cursor’ vertelt hij over zijn benoeming: “Ik leef voor innovatie. Ik word daar echt blij van. Het is zo’n essentieel onderdeel van de Brainportregio. Vaak wordt bij de term innovatie vooral over Brainport en Mainport gesproken, maar ik ben ervan overtuigd dat wat wij hier bereikt hebben, ook kan werken in alle andere provincies van ons land.”
De vernieuwingen die studentminister Van Meer voorstaat moeten volgens hem vooral tot stand komen via Challenge-Based Learning, het bekroonde systeem dat aan de TU/e al enkele jaren wordt toegepast. Van Meer legt uit: “Bedrijven leggen hierbij real life vraagstukken voor aan studententeams. Zij werken in multidisciplinaire teams aan zo’n probleem en komen vaak met unieke ideeën en oplossingen. Het biedt studenten bovendien een enorme leerervaring. Je werkt aan relevante onderwerpen, problemen die nationaal en internationaal spelen.”
Dit concept wil de studentminister uitrollen binnen het hele hoger onderwijs. “Zo worden studenten betrokken bij maatschappelijke uitdagingen en werken zij aan innovaties om deze problemen op te lossen. Ik zie het als de ideale combinatie van onderwijs en het oplossen van wereldproblemen. Ook de grote bedrijven waarmee we samenwerken, zoals ASML, Philips en Jumbo, onderschrijven deze manier van werken.”
“Een transitiefonds om gemakkelijk over te stappen naar een nieuwe baan.”
Naast Van Meer zijn er ook ‘bewindslieden’ voor een nieuwe democratie, vrede, gezond leven en meer. Allemaal leggen ze in een kort en bondig stuk uit hoe ze tegen de toekomst aankijken: waar moet het naartoe? Het zijn stukken met voetnoten naar wetenschappelijke artikelen.
In het beleidsplan van de Tilburgse studentminister van Werkgelegenheid staat het overstappen op de arbeidsmarkt centraal. “Een transitiefonds oprichten voor gemakkelijk overstappen naar een nieuwe baan en passend werk voor iedereen in een flexibele arbeidsmarkt.”
